„Przekroczono normy jakości powietrza. Zostań w domu”. Ten komunikat coraz częściej komplikuje plany mieszkańcom polskich miast. Dzięki nowemu serwisowi „Powietrze Opola”, stworzonemu przez chorzowską firmę Evertop przy współpracy z Instytutem Ochrony Środowiska (IOŚ-PIB),  mieszkańcy mogą zaplanować swoje aktywności na powietrzu z wyprzedzeniem lub – co ważne – dobrać trasę biegu czy treningu w taki sposób, aby prowadziła w te rejony miasta, w których prognozowana jakość powietrza będzie dużo lepsza.

Nowoczesny serwis prognozujący jakość powietrza w Opolu już działa pod adresem https://opole.evertop.pl/ (można go również używać w wersji mobilnej, dostępnej w systemie Android). Dzięki niemu mieszkańcy mają teraz ciągły dostęp do bieżących informacji o ryzyku przekroczenia stężenia zanieczyszczeń. Ale nie tylko. Najważniejszym zadaniem jest dostarczenie wiedzy nie tyle, jak sytuacja wygląda w danej chwili, ale jak będzie się zmieniać w czasie – dziś, jutro i pojutrze. Po co?

– Mieszkańcy Opola również zimą chcą wychodzić na spacery czy uprawiać sport. Jednych powstrzymuje zanieczyszczenie powietrza, inni decydują się zignorować ostrzeżenia – a można ten dylemat łatwo rozwiązać, znając prognozy – mówi Maciej Kotok, prezes zarządu Evertop. – Stworzony przez nas serwis będzie służył wszystkim opolanom. Wierzymy, że będą wykorzystywać go też szkoły i przedszkola, aby odpowiednio zaplanować aktywność swoich podopiecznych na dworze. Obecnie dyrektorzy tych placówek otrzymują informacje z WIOŚ dystrybuowane przez Centrum Zarzadzania Kryzysowego, kiedy wystąpią np. przekroczenia wartości dopuszczalnych. Niestety informacja taka dostarczana jest dopiero po fakcie. Dzięki naszym prognozom wiadomość o przewidywanym poziomie stężeń zanieczyszczeń dotrze do odbiorcy z wyprzedzeniem i decyzję o wyjściu na spacer lub zostaniu w domu będzie można podjąć po prostu łatwiej.

Sytuacja w powietrzu zmienia się bardzo dynamicznie, a poziom stężenia szkodliwych dla człowieka pyłów PM10 i PM2,5 zależny jest bardzo od zmieniających się warunków atmosferycznych w ciągu doby. Na jego stan wpływ mają między innymi duże zmiany prędkości wiatru, opady deszczu, śniegu czy też zwykła dobowa cyrkulacja powietrza. Aplikacja przygotowana przez Evertop oraz zespół IOŚ-PIB dla Opola bierze pod uwagę aspekty meteorologiczne, a podstawą obliczeń są dane pochodzące od władz samorządowych, czyli informacje o tym, ile w regionie znajduje się kominów, ile zanieczyszczeń pochodzi z domowych pieców grzewczych i lokalnych kotłowni węglowych, a ile emitują samochody.

– Prognozy jakości powietrza wykonywane są systemem składającym się z modułu meteorologicznego oraz modułu chemii atmosfery – mówi dr hab. inż. Jacek W. Kamiński, z zakładu modelowania atmosfery i klimatu IOŚ-PIB. – Oba moduły bazują na aktualnej wiedzy z zakresu fizyki i chemii. Do wykonania prognoz wykorzystywane są także informacje o zanieczyszczeniach emitowanych do środowiska. Całość informacji jest przetwarzana przez superkomputer przez kilka godzin, a efekt jest prezentowany w postaci graficznej na stronie internetowej i w aplikacji mobilnej.

Prognozy średniodobowe dostarczane będą mieszkańcom na 72 godziny do przodu i aktualizowane codziennie rano przed godziną siódmą. Każdy będzie mógł również sprawdzić przy pomocy animacji, jak sytuacja będzie się zmieniać z godziny na godzinę. Dla opolan oznacza to, że będą mogli zaplanować czas i miejsce spaceru lub aktywność na powietrzu – nawet na trzy najbliższe dni.

– Zależy nam na jakości życia naszych mieszkańców, a ta przecież wiąże się nierozerwalnie z uprawianiem sportu czy spędzaniem czasu na zewnątrz. To ważne szczególnie dla osób aktywnych ale także chorych, starszych, dzieci, kobiet w ciąży – mówi Małgorzata Rabiega, Naczelnik Wydziału Ochrony Środowiska i Rolnictwa z Urzędu Miasta Opola. – Z aplikacją wszyscy mogą dokładnie monitorować stan powietrza. Strona dostarcza wiedzy na temat tegot, kiedy i gdzie w najbliższych dniach będzie ono najlepszej jakości. To oznacza, że np. biegacz, bazując na danych z naszego portalu, przed wyjściem z domu może zmienić trasę i zrobić trening nie w parku, a nad rzeką, wokół której teren będzie akurat oznaczony kolorem zielonym, czyli bezpiecznym dla zdrowia – dodaje Małgorzata Rabiega.

Serwis przygotowany specjalnie na potrzeby miasta Opola to nowoczesne i bardzo precyzyjne narzędzie – prognozy liczone są na siatce o dużej dokładności (500m x500m), co oznacza, że można sprawdzić jakość powietrza nie tylko w całym mieście, ale także w jego konkretnych dzielnicach.