Aktywność fizyczna zwiększa zapotrzebowanie na składniki odżywcze i przy niedostatecznie zbilansowanej diecie może sprzyjać rozwojowi niedoborów. Regularne ćwiczenia podnoszą przede wszystkim zapotrzebowanie na energię, białko, witaminy z grupy B, żelazo, magnez, wapń oraz inne mikroskładniki.
Szczególnie narażone na niedobór składników odżywczych są:
- kobiety – u nich częściej pojawiają się niedobory wapnia, witaminy D oraz witamin z grupy B, co może obniżać siłę, wydolność i ogólny stan zdrowia;
- dzieci i młodzież trenująca – wymagają więcej energii, białka, żelaza, wapnia i witamin z grupy B;
- osoby starsze – mimo korzyści z ruchu, w tej grupie częste są niedobory białka, witaminy D, B12, magnezu i żelaza, zwłaszcza przy chorobach przewlekłych.
Pakiety badań laboratoryjnych dla osób uprawiających sport lub dopiero chcących rozpocząć treningi można znaleźć np. w ALAB sport (https://alabsport.pl/pakiety). Znaczenie regularnych badań krwi u osób aktywnych fizycznie
Regularne badania krwi u osób aktywnych fizycznie pozwalają lepiej indywidualizować opiekę i skuteczniej wspierać proces treningowy. Umożliwiają wczesne wychwycenie nieprawidłowości biochemicznych i niedoborów, takich jak anemia, dyslipidemia, hiperkortyzolemia czy zaburzenia tolerancji glukozy, które mogą wpływać negatywnie zarówno na zdrowie, jak i wydolność.
Taka regularna kontrola parametrów krwi pomaga też monitorować adaptację treningową, zadbać o prewencję urazów i optymalizować obciążenia. Ułatwia dopasowanie intensywności treningów i strategii regeneracji, ogranicza ryzyko kontuzji oraz chorób, a jednocześnie pozwala ocenić skuteczność diety, suplementacji i ogólnego stanu metabolicznego. W praktyce przekłada się to na lepsze wyniki sportowe i bardziej świadome dbanie o zdrowie.
Jakie badania krwi warto wykonywać regularnie uprawiając sport?
Do najważniejszych badań krwi dla osób aktywnych fizycznie należą m.in.:
- morfologia krwi,
- ferrytyna, żelazo, transferryna,
- glukoza,
- CRP i inne markery stanu zapalnego,
- elektrolity,
- witamina D3 i B12.
U osób trenujących wyczynowo warto powtarzać badania co 4–6 miesięcy lub częściej – przy niepokojących objawach, zmianach w obciążeniach treningowych czy diecie. W sporcie amatorskim zwykle wystarcza 1–2 razy w roku, chyba że pojawią się dodatkowe wskazania. Zawsze kluczowa jest interpretacja wyników w kontekście indywidualnym – standardowe normy populacyjne nie muszą w pełni odzwierciedlać specyfiki organizmu osoby aktywnej fizycznie.
O czym należy pamiętać badając krew i trenując?
Regularna aktywność fizyczna wpływa na wyniki badań krwi, dlatego u osób trenujących wymagają one ostrożniejszej interpretacji i trzymania się kilku zasad.
- Pobranie krwi – najlepiej rano, na czczo, po co najmniej 24 godzinach bez intensywnego wysiłku. Trening tuż przed badaniem może istotnie podnieść niektóre parametry.
- Normy populacyjne – u osób aktywnych część parametrów (np. Hb, żelazo, enzymy wątrobowe, markery mięśniowe) może naturalnie odbiegać od zakresów referencyjnych.
- Nawodnienie – odwodnienie lub przewodnienie może zmieniać m.in. hematokryt, stężenie albuminy czy elektrolitów.
- Interpretacja wyników – zestawienie z wcześniejszymi wynikami badań tej samej osoby daje więcej informacji niż porównania z odgórnie ustalonymi normami. Dzięki temu można wychwycić istotne zmiany na przestrzeni czasu.
Regularne badania krwi u osób aktywnych fizycznie pozwalają wcześnie wychwycić niedobory i przeciążenia oraz lepiej dopasować dietę, suplementację i obciążenia treningowe.
Bibliografia:
- https://alabsport.pl/blog/niedobory-witamin-mineralow/ (dostęp: 13.11.2025)
- Frączek B, Dietetyka sportowa, Wyd. PZWL, 2024, s. 736-740
- Bean A, Żywienie w sporcie – kompletny przewodnik, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań 2014
Artykuł sponsorowany.