Sport pomagał Polakom wybijać się na niepodległość. Zmagania sportowe, coraz bardziej popularne w przededniu odzyskania niepodległości, dostarczały wzruszeń, były powodem do dumy i pozwalały wyrażać uczucia narodowe. Sport wychowywał i uczył, ale… niósł też pewne niebezpieczeństwo. Gdy powstała II Rzeczpospolita, plusy i minusy stały się dobrze widoczne. A wszystko z powodu szalonej popularności, jaką sport cieszył się począwszy od lat dwudziestych XX wieku.

Gdy nastał XX wiek, coraz liczniejsza grupa Polaków zarażonych bakcylem sportu zaczęła dostrzegać fakt, że wspólna gra, uprawianie ćwiczeń, wycieczki rowerowe czy wioślarskie spełniają wychowawczą rolę. Kultura fizyczna potrafiła jednoczyć, a to dla Polaków żyjących pod zaborami było ważnym czynnikiem. Prym wiedli biegacze.

8 września 1909 r. w Pęckowie (Wielkopolskie) urodził się Józef Noji, biegacz, olimpijczyk, rywal i następca Janusza Kusocińskiego, z którym zresztą podzielił dalsze losy – podobnie jak „Kusy” w Palmirach, został zamordowany przez Niemców w Auschwitz. Ten jedenastokrotny mistrz Polski pierwsze „treningi” zaliczył biegając 24 kilometry do pracy. Pochodził z ubogiej, wiejskiej rodziny, gdzie sport musiał zejść na drugi plan, lecz dzięki tej biegowej zaprawie jeszcze jako nieznanemu biegaczowi udało mu się wygrać Biegi Narodowe w 1934 roku, co rozpoczęło jego błyskawiczną karierę

W hollywoodzkim filmie „Niezłomny” (2015), wyreżyserowanym przez Angelinę Jolie na podstawie scenariusza braci Coen, tytułowym bohaterem jest Louis Zamperini – amerykański biegacz, który w czasie II wojny światowej walczył na Pacyfiku, przez 47 dni dryfował po oceanie, spędził dwa lata w japońskim obozie jenieckim, gdzie doświadczył okrucieństwa i tortur. Podczas filmowego biegu na 5 tys. m w finale Igrzysk Olimpijskich w Berlinie w 1936 roku obok Zamperiniego widać zawodnika w biało-czerwonej koszulce, z dużym białym orłem na piersi – to Józef Noji.

Podczas Igrzysk Olimpijskich w Berlinie zajął piąte miejsce. Triumfował Fin Gunnar Höckert, który kilka lat później, 11 lutego 1940 roku, poległ na froncie karelskim podczas wojny zimowej z ZSRS. Srebrny medal zdobył jego rodak Lauri Lehtinen, a brązowy Szwed Henry Jonsson. Amerykanin był na mecie ósmy, co Angelina Jolie w swym filmie zgrabnie sprzedała jako sukces. „Zamperini czasem 56 sekund pobił rekord ostatniego okrążenia, czego pogratulował mu osobiście Adolf Hitler. No i wreszcie bohater +Niezłomnego+ wyprzedził Dona Lasha, uznawanego za lidera amerykańskiej ekipy. Nie wyprzedził jednak reprezentanta Polski” – napisał Radosław Nawrot w artykule „+Niezłomny+ spod Poznania. Miga na ekranie filmu Jolie” („Gazeta Wyborcza”, 2015). W roli Zamperiniego wystąpił Jack O’Connell, nazwisko Nojiego nie pojawia się w napisach końcowych.

źródło:https://dzieje.pl